بی اشتهایی در اثر ضربه - وبلاگ کلشی ها

به گزارش وبلاگ کلشی ها، ضربه هایی که به ناحیه ی دهان و حلق و حنجره وارد گردند، می توانند موجب خودداری کودک از غذا خوردن شوند. بسته به نوع ضربه، کودک ممکن است از خوردن هرنوع غذا و یا بلع غذاهای نرم و یا حتی از نوشیدن مایعات

نویسنده: دکتر عباس عطاری

آیا ممکن است بچه ها در پی یک ضربه دچار بی اشتهایی شوند؟

ضربه هایی که به ناحیه ی دهان و حلق و حنجره وارد گردند، می توانند موجب خودداری کودک از غذا خوردن شوند. بسته به نوع ضربه، کودک ممکن است از خوردن هرنوع غذا و یا بلع غذاهای نرم و یا حتی از نوشیدن مایعات اجتناب کند. این نوع اختلال تغذیه ای به صورت ناگهانی و در پی تجربه ی تروماتیک (ضربه ای) در ناحیه ی لوله ی گوارش یا حلق و دهان به وجود می آید.

نمونه هایی از این تجربه های تروماتیک عبارتند از:

- تحریک شدید رفلکس گاگ (ته حلق) نظیر زمانی که پزشک سعی دارد با چوبک (آبسلانگ) ته حلق کودک را ببیند.

- گیر کردن چیزی در گلو که منجر به احساس خفگی گردد.

- استفراغ، به خصوص استفراغ های جهنده.

- لوله گذاری جهت تغذیه از راه لوله ی معده، یا جهت معاینه ی تراشه، جنبه های درمانی یا ساکشن.

- بازگشت محتوای معده به داخل لوله ی مری و حلق (رفلکس).

- به زور غذا خوراندن به کودک.

- زخم ها و آفت ناحیه ی دهان و گلو درد.

والدین باید مطلع باشند که برخی از شیرخواران در پی چنین مسائلی ممکن است به اختلال تغذیه ای، به صورت خودداری از غذا خوردن مبتلا شوند و تا مدت ها مشکل تغذیه ای داشته باشند. اگر چه بسیاری از بچه ها به رغم تجربه ی چنین مسائلی، دچار مسائل تغذیه ای دراز مدت نمی شوند.

بچه های که در پی تروما (ضربه) مشکل تغذیه ای پیدا می نمایند، در مقایسه با سایر بچه ها نسبت به درد حساس ترند و اضطراب بیش تری دارند. بچه های بزرگ تر در پی یک بار گیر کردن غذا در گلو و احساس خفگی، دچار ترس و نگرانی از پریدن غذا به حلق و خفگی در موقع غذا خوردن می گردند و لذا در بسیاری از موارد به دلیل این ترس مرضی و نابجا، از غذا خوردن اجتناب می نمایند و دچار سوء تغذیه می شوند.

شیرخواران مبتلا به این اختلال در هر نوبت که قرار است تغذیه شوند آغاز به گریه می نمایند و با تماشا ظرف غذا یا جایگاه مخصوص غذا، یا بطری شیر یا قاشق، دچار بی قراری و گریه ی زیاد می شوند.

برخی از بچه ها تا غذا در دهان آن ها گذاشته نشده هیچ واکنشی نشان نمی دهند ولی وقتی غذا در دهان شان گذاشته می گردد قادر به قورت دادن آن نیستند، لذا غذا را دردهان نگه داشته یا بیرون می ریزند. این بچه ها در موارد شدید دچار کمبود آب بدن و سوء تغذیه ی حاد می گردند.

والدین معمولاً دچار نگرانی و اضطراب می شوند که اگر این اضطراب کنترل نگردد، ناخودمطلع تأثیر منفی بر فرایند تغذیه ی کودک و رابطه ی مادر- کودک می گذارد. آن ها به هر طریق ممکن سعی در خوراندن غذا به کودک دارند ولی پیروز نمی شوند. والدین سعی می نمایند در حین خواب به کودک مایعات بدهند، اگر کودک بیدار گردد دچار ترس و گریه و پس زدن بطری شده و مشکل تغذیه ی وی بیش تر می گردد.

برخی از مبتلایان به این اختلال ممکن است فقط مایعات به وسیله بطری و غذاهای نرم را بخورند و این الگوی غذایی تا چند سال ادامه یابد.

به هر حال، عامل اصلی این اختلال ترس است که این ترس روی غذا خوردن تثبیت شده است.

در موارد شدید، این بچه ها احتیاج به تغذیه به وسیله وریدی دارند و یا باید برای آن ها لوله ی گاستروستومی (معده) کار گذاشته گردد. استفاده از روش های تشویق (تقویت مثبت) در زمانی که غذا می خورند مفید است. تشویق به خود تغذیه کردن (کودک بدون اصرار و یاری دیگری غذا بخورد) در درمان این بچه ها مؤثر است. به عبارتی در زمان هایی باید آن ها را به حال خود گذاشت تا خودشان در خواست غذا نمایند و به سمت غذا بفرایند (در موارد خفیف)، در این حالت باید آن ها را تشویق کرد (کلامی، عاطفی، هدیه). خود تغذیه کردن باعث غلبه ی آن ها بر اضطراب می گردد.

وقتی کودک به غذ خوردن با قاشق تمایل پیدا می نماید، باید از اندازه بسیار کم غذا آغاز کرد و به تدریج اندازه غذا را افزایش داد تا دچار تهوع و استفراغ نگردد.

بعد از این که بر اضطراب و ترس از غذا خوردن غلبه نمود، بهتر است هر موقع که احساس گرسنگی کرد و درخواست غذا نمود، به وی غذا داده گردد و هر زمانی که احساس سیری کرد، تغذیه نگردد.

صبر و تحمل مادر، کنترل اضطراب و نگرانی والدین، اصلاح شرایط کودک در آغوش مادر، توجه به اندازه غذای مصرفی به وسیله کودک و توجه به زمان های گرسنگی و سیری کودک از عوامل مهم در درمان این اختلال هستند.

منبع مقاله :

عطاری، عباس؛ (1387)، اختلالات تغذیه ای (مسائل رفتاری تغذیه در بچه ها)، تهران: نشر قطره، چاپ اول

/ج

منبع: راسخون