کشف های تاریخی تازه در مسجد جامع نوش آباد - وبلاگ کلشی ها

به گزارش وبلاگ کلشی ها، رئیس پایگاه پژوهشی میراث فرهنگی نوش آباد، از شناسایی آثار معماری و شواهد باستان شناختی مربوط به دوره های سلجوقی و پیشا سلجوقی در زیر مسجد جامع نوش آباد اطلاع داد.

به گزارش ایسنا، رضا نوری شادمهانی اظهار کرد: مسجد جامع نوش آباد، از بنا هایی است که نوعی شکل گیری و توسعه تاریخی در آن دیده می گردد و هم محراب مقرنس کاری شده خشتی مربوط به دوره پیشا سلجوقی دارد تا شواهد معماری مربوط به دوره کنونی در آن داریم.

وی اضافه نمود: آثار موجود در مسجد جامع نوش آباد بر اساس شواهد تاریخی می تواند یک منبع مطالعاتی برای علاقه مندان معماری به طور عام و پژوهشگران دوره اسلامی به طور خاص باشد.

رئیس پایگاه پژوهشی میراث فرهنگی نوش آباد، توضیح داد: نویسنده کتاب تاریخ قم، در سده چهارم هجری، نوش آباد را ساخته یکی از اکاسره ساسانی می داند و ابن رسته در کتاب الاعلاق النفیسه از نوش آباد به عنوان منزلگاهی میان ری و اصفهان در سده سوم هجری قمری نام برده، اما کهن ترین بنای نوش آباد، مسجد جامع است که به دوره سلجوقی تعلق دارد.

نوری شادمهانی تأکید کرد: با هدف شناسایی تاریخ مسجد جامع نوش آباد، روند شکل گیری و توسعه تاریخی آن و بعلاوه تاریخ استقرار در این شهر، با موافقت پژوهشکده باستان شناسی، عملیات حدس باستان شناختی در کف ایوان شمالی، کف رواق غربی و جوار مناره سلجوقی شروع شد.

سرپرست هیئت حدس باستان شناختی در مسجد جامع نوش آباد، گفت: گمانه شماره یک، در کف ایوان شمالی، سفال های ایلخانی و قبل از آن و قطعات کاشی لعابدار که بعضی از آن ها حرفی دیده می گردد که این کاشی ها متعلق به ایوان شمالی بوده و کاربرد کتیبه داشته است، اما از بدنه جدا شده و برای پرشدگی در کف استفاده شده است.

وی اضافه نمود: کشف این قطعات ایلخانی و به ویژه قطعات کاشی کمک می نماید تا خلأ اطلاعاتی در خصوص شکل و صورت مسجد در دوره ایلخانی را بازآفرینی نموده و مقدمه ای برای بازسازی عصر ایلخانی مسجد محسوب گردد.

نوری شادمهانی اظهار کرد: محراب مقرنس که شاید نشانه ای برای هسته اصلی مسجد باشد، شناسایی شد و برای آنکه شرایط شکل گیری مسجد را روشن کنیم گمانه دوم در رواق غربی حفر شد که یک جرز خشتی و یک دیوار گچ اندود در آن پیدا شد که کمک می نماید تا بگوییم این مسجد پیش از دوره سلجوقی ساخته شده است.

وی توضیح داد: کاوش در مسجد جامع نوش آباد منجر به کشف دو قطعه سفال نوشته شد که از شواهد باستان شناختی نادر از دوره اسلامی است، زیرا سفال نوشته ها بیشتر از محوطه های ساسانی و اشکانی به دست می آیند.

رئیس پایگاه پژوهشی میراث فرهنگی نوش آباد گفت: بعد از کشف چهار قطعه سفال نوشته عربی از محوطه چال ترخان ری کشف این دو قطعه سفال نوشته در مسجد جامع نوش آباد بسیار حائز اهمیت است تا با کمک کتیبه خوان ها بتوانیم مضمون این سفال نوشته ها را رمزگشایی کنیم.

وی اضافه نمود: عملیات حدس دوم در عمق چهار متری در کنار مناره مسجد انجام شد که از عصر سلجوقی است و هدف از این محل، بکر بودن مسجد است که در تبیین گاه نگاری می تواند کمک کننده باشد که مهم ترین پدیدار معماری در این گمانه، یک شاه لوله سنگی است که برای مطالعه مناره ها راهگشا است.

نوری شادمهانی توضیح داد: قطعه سفال ها که برای گاه نگاری مسجد جامع نوش آباد بسیار ارزشمند هستند شامل قطعه سفال از نوع اسگرافیاتو (متعلق به قرن چهارم)، قطعات سفال متعلق به سده های نخست اسلامی، دو قطعه سفال نوشته (استراکا) و یک قطعه سفال ساسانی بوده است.

شهر تاریخی نوش آباد که در پنج کیلومتری شمال کاشان واقع شده، دارای 100 اثر مادی و معنوی از دوره های مختلف تمدنی است که 30 اثر در لیست میراث ملی به ثبت رسیده است. شهر زیرزمینی، محوطه فیض آباد، قلعه خشتی، تپه قبرستان، قلعه مورچان و مسجد های جامع و امام علی بخشی از آن است.