نگاهی به مراسم چهارشنبه سوری در استان آذربایجان غربی - وبلاگ کلشی ها

به گزارش وبلاگ کلشی ها، ایلنا/ این خبر پیرامون نگاهی به مراسم چهارشنبه سوری در استان آذربایجان غربی برای شما نگارش شده است.

آخرین چهارشنبه سال یا همان چهارشنبه سوری در بیشتر شهرهای ایران جشن گرفته می گردد. در آذربایجان غربی نیز این روز با برگزاری مراسم مختلفی جشن گرفته می گردد.

مطابق سنت های کهن و قدیمی مردم آذربایجان چهارشنبه اول اسفند را چیلله قوان یعنی هفته ای که چله زمستان را فراری می دهد یا یالانچی چیلله یعنی چهارشنبه دروغین می نامیدند و با آیین هایی اتمام فصل زمستان را جشن می گرفتند.

چهارشنبه هفته دوم اسفند موسوم به کوله چارشنبه یعنی چهارشنبه کوتوله بود و سومین چهارشنبه نیز موشتولوقچی چارشنبه یعنی پیغام آور نامیده میشد و چهارشنبه آخر را آخیر چارشنبه می گفتند که چهارشنبه آخری مهمتر از سایر چهارشنبه ها بود و جشنهای بزرگی در آن برپا میشد.

از میان تمامی مراسمات به جای مانده، آیین گسترده چهارشنبه آخر سال به عنوان یکی از رسوم نوروزی هنوز با حال و هوای قبلی برگزار می گردد.

یکی دیگر از مراسم چهارشنبه سوری، فرستادن خنچه هایی از هدایا به همراه نقل، شیرینی و آیینه برای تازه عروس ها است، در این روز خانواده داماد و فامیل های آنان هدایایی رنگارنگ را در طبق های بزرگ تزئین شده چیده و به خانه تازه عروس می فرستند. بعلاوه در این روز پدر و مادرها هدایایی را با عنوان چارشنبلیخ به منزل دختران خانواده می فرستند.

یکی از رسومات قدیمی که در بیشتر منطقه ها آذربایجان در چهارشنبه آخر سال برگزار می گردد مراسم شال ساللاماق است، به این صورت که در شبهای چهارشنبه سوری، جوانان و نوجوانان با شال، چادر و پارچه ای به پشت بام خانه اقوام و آشنایان رفته و از روزنه پشت بام آن را به داخل آویزان می نمایند. صاحب خانه نیز با میوه، شیرینی، آجیل، تخم مرغ، پول، جوراب پشمی و مواردی از این دست از آنان پذیرایی می نماید. این رسم که در بیشتر نقاط آذربایجان رایج بوده و امروزه نیز عملی می گردد، اگرچه مسائل آپارتمان نشینی این مراسم را کم رنگ کرد ولی هنوز در شهرها و روستاها با عناوین مختلفی چون باجالیق، بیللی - بیللی، شال ساللاماق شناخته می گردد.

در قاشق زنی یا بیللی بیللی دختران و پسران جوان قاشق بدست یا با آویزان کردن شال از پشت بام برای آنکه شناخته نشوند چادری بر سر و روی خود می کشند و به در خانه دوستان و همسایگان خود می روند و با در آوردن صدای قاشق ها صاحب خانه را از حضور خود با خبر نموده و او را به در خانه می کشانند که بر طبق رسم صاحب خانه کاسه های آنها را از آجیل چهارشنبه سوری، شیرینی، شکلات، نقل و پول پر می نماید.

فال گوش ایستادن یکی از رسم های چهارشنبه سوری است که در آن دختران جوان نیت نموده و پشت دراتاق ایستاده و به سخنان اهل خانواده گوش می دهند. سپس با تفسیر این سخنان پاسخ نیت خود را می گیرند و به همین دلیل معمولا بزرگان خانواده تأکید می نمایند که همه اعضای خانواده در این شب سخنان خوب و خوش یمن بگویند. کوزه های کهنه را هم از روی پشت بام ها بر زمین می اندازند و به جای آن کوزه نو می خرند و معتقدند که نحسی سال با شکستن کوزه از آنها دور می گردد.

در شب چهارشنبه سوری معمولا خانواده ها به منزل بزرگان فامیل رفته و با خوردن آجیل و خواندن ابیات ترکی که به آن بایاتی می گویند، سرگرم می شوند. یکی از بزرگان فامیل آغاز به خواندن بایاتی نموده و به ترتیب دیگر اعضای خانواده نیز اشعاری با زبان ترکی می خوانند. دم دمای غروب آخرین چهارشنبه سال هم جوانان و بزرگسالان با شور و شوق تمام کوپه هایی از هیزم را در حیاط و جلوی درب منازل جمع نموده و خانواده ها دور هم جمع می شوند. با غروب آفتاب اقدام به افروختن این هیزم ها نموده و از روی آتش می پرند. در هنگام پریدن از روی آتش شعری را زیر لب زمزمه می نمایند.

رفتن به سر چشمه یکی دیگر از مراسمات این روز است که در روستا ها هنوز هم سپیده دم زنان و دختران کوزه به دست سر چشمه رفته و کوزه های خود را پر از آب نموده و به خانه می آوردند و اندکی از آن آب را بر حیاط خانه می پاشند تا سال پر برکت و خوبی را داشته باشند.