خون در مدفوع نشانه چیست؟
به گزارش وبلاگ کلشی ها، پیدا کردن خون در مدفوع برای افراد ترسناک است. دلیل وجود خون در مدفوع می تواند متفاوت و نشانه ای از چندین بیماری جدی پزشکی باشد. در مطلب زیر به آنالیز علل مختلف خون در مدفوع پرداخته ایم. با ما همراه باشید.
11 علت خون در مدفوع، روش های تشخیص و درمان آن
در پزشکی بروز هر مشکل و علامتی مانند ایجاد خون در مدفوع می تواند ناشی از علل مختلفی باشد. خون در مدفوع معمولا به رنگ قرمز یا قرمز مایل به قهوه ای دیده می گردد و ناشی از خون ریزی در دستگاه گوارشی از دهان تا مقعد است.خون ریزی اگر در دستگاه گوارشی فوقانی باشد، معمولا خون در مدفوع به رنگ تیره تر مشاهده می گردد. استفاده از سابقهٔ پزشکی، آزمون های فیزیکی و آزمایش های مختلف می تواند به پزشک در تشخیص علت خون ریزی یاری بکند.
در ادامه با علل مختلف ایجاد خون در مدفوع بیشتر آشنا می شویم.
علت های وجود خون در مدفوع
1. خون ریزی در دستگاه گوارش فوقانی
مهم ترین عامل بروز خون ریزی در دستگاه گوارش تحتانی، بروز خون ریزی در دستگاه گوارش فوقانی است. وقتی که ساختار فیزیکی نزدیک به رباط ترایتز (بافتی که دوازدهه را به دیافراگم پیوند می دهد) به طور مکرر خون ریزی کند، خون در مدفوع بیمار دیده می گردد.پزشک برای تشخیص اینکه علت ایجاد خون در مدفوع، خون ریزی دستگاه گوارش فوقانی است یا خیر، آندوسکوپی انجام می دهد. بیمارانی با موارد شدید خون ریزیِ دستگاه فوقانی به انجام عمل جراحی احتیاج خواهند داشت.
2. شقاق مقعد (آنال فیشر)
شقاق مقعدی، اگرچه در بزرگ سالان نیز اتفاق می افتد، شایع ترین علت تشکیل خون در مدفوع نوزادان است. این عارضه براثر یبوست یا عبور قطعه های بزرگ و سفت مدفوع اتفاق می افتد. شقاق مقعد شکاف هایی در پوست مقعد هستند که پس از کشش آن تشکیل می شوند.خوشبختانه شقاق مقعد به خودی خود رفع می گردد اما استفاده از مواد نرم نمایندهٔ مدفوع و چیزهایی مانند ژلهٔ پترولیوم یا سایر کرم ها می تواند به کاهش درد و ناراحتی ناشی از آن یاری بکند.
3. پولیپ
اصطلاح پولیپ در اینجا به هر نوع برآمدگی در دستگاه گوارشی اشاره می نماید. بسته به بافت شناسی و شکل، انواع مختلفی از پولیپ وجود دارد.پولیپ های آدنوماتوز رایج ترین شکل پولیپ اند و تقریبا 25 درصد از بزرگ سالان 50 سال به بالا را تحت تأثیر قرار می دهند.
بیشتر موارد سرطان روده بزرگ از تکامل پولیپ آدنوماتوز ناشی می شوند. سرطان رودهٔ بزرگ دومین علت مرگ ومیر ناشی از انواع سرطان در آمریکا است؛ بااین حال، با پیشرفت های علم پزشکی، پولیپ های آدنوماتوز خوش خیم را می توان با عمل جراحی برداشت و شیمی درمانی می تواند از توسعه احتمالی آن جلوگیری کند.
سرطان رودهٔ بزرگ در صورت تشخیص زودهنگام قابل درمان است؛ به همین علت است که افراد 50 سال به بالا باید به طور منظم آزمایش های کولونوسکوپی (پس روده بینی)، سیگموئیدوسکوپی انجام دهند.
4. هموروئید (بواسیر)
بواسیر ناشی از ورم رگ های خونی مقعد است. بواسیر معمولا با احساس درد و خارش آزاردهنده همراه است. درنتیجهٔ بواسیر، خون قرمز روشنی از رگ های تغذیه نمایندهٔ مقعد و راست روده خارج می گردد.عوامل بروز بواسیر متعددند. بعضی از این عوامل عبارت اند از: اسهال، یبوست، بلندکردن اجسام سنگین، نشستن به مدت طولانی و بارداری.
در بیشتر موارد، بواسیر به عمل جراحی احتیاج ندارد و ازطریق افزایش فیبر خوراکی و استفاده از مرهم های مختلف قابل درمان است. بسته به محل بروز (داخلی یا خارجی) و شدت علائم، گزینهٔ جراحی نیز برای درمان بواسیر وجود دارد.
5. آنژیودیسپلازی
آنژیودیسپلازی معمولا با بیماری ها و نارسایی های پیشرفتهٔ کلیوی و بیماری فون ویلبراند در ارتباط است.بسته به محل بروز، آنژیودیسپلازی را می توان با روش های مختلف مانند آندوسکوپی، هورمون درمانی، تزریق دوره ای خون و مکمل های غذایی آهن درمان کرد.
خوشبختانه در بیشتر افراد آنژیودیسپلازی خودبه خود رفع می گردد.
6. بیماری التهابی روده
بیماری التهابی روده اصطلاحی عمومی برای بیان بیماری های خودایمنی است که باعث بروز التهابات در روده می شوند. بیماری کرون و بیماری کولیت زخمی دو شکل رایج بیماری التهابی روده هستند.درمان ابتدایی بیماری التهابی روده با استروئیدها و داروهای اصلاح نمایندهٔ سیستم ایمنی انجام می گیرد. بااین حال، بیشتر مبتلایان به این بیماری درنهایت مجبور به انجام عمل جراحی می شوند.
7. سرطان
تخمین زده می گردد در سال 2019 در آمریکا 145600 مورد سرطان رودهٔ بزرگ شناسایی شوند و از این تعداد 51020 نفر بمیرند.به لطف تشخیص زودهنگام و روش های درمانی تازه، موارد مرگ ناشی از سرطان رودهٔ بزرگ در دهه های اخیر 25 درصد کاهش یافته است.
8. بیماری دیورتیکولار
دو شکل از بیماری دیورتیکولار وجود دارد که یکی از آنها دیورتیکولوز و دیگری دیورتیکولیت هستند. هر دو شکل این بیماری با درد و ایجاد خون در مدفوع همراه هستند.دیورتیکولوز زمانی اتفاق می افتد که دیورتیکول هایی (بیرون زدگی های کوچک کیسه مانند) در رودهٔ بزرگ ایجاد بشوند. این دیورتیکول ها براثر ضعف در دیوارهٔ رودهٔ بزرگ رشد می نمایند و ممکن است به چند سانتی متر نیز برسند.
اگرچه بسیاری بر این باورند که رژیم غذایی بد موجب بروز این عارضه می گردد، علت دقیق این بیماری معلوم نیست. خون ریزی ناشی از تشکیل دیورتیکول ها را می توان با آندوسکوپی و جراحی شکم متوقف کرد.
بروز عفونت در دیورتیکول ها می تواند موجب بروز دیورتیکولیت بگردد. برای درمان دیورتیکولیت فرد را در بیمارستان بستری می نمایند و تحت درمان با آنتی بیوتیک ها قرار می دهند. در صورت احتیاج به انجام عمل جراحی، معمولا پزشکان صبر می نمایند تا ابتدا عفونت درمان گردد.
9. کولیت ایسکمیک
90 درصد موارد کولیت ایسکمیک در افراد مسن رخ می دهد و می تواند حاد یا مزمن باشد. آسیب های ایسکمیک زمانی رخ می دهند که خون کافی به رودهٔ بزرگ نرسد (براثر عواملی مانند ایجاد لخته های خونی یا تصلب شرایین).کولیت ایسکمیک علاوه بر ایجاد خون در مدفوع می تواند باعث اسهال، احتیاج فوری به دفع مدفوع، دردهای شکمی و استفراغ گردد.
در بیشتر موارد، کولیت ایسکمیک پس از مدت کوتاهی خودبه خود رفع می گردد. در موارد شدید، بیماران در بیمارستان بستری می شوند و با تزریق داخل وریدی با مایعات و آنتی بیوتیک ها تحت درمان قرار می گیرند.
حدود 20 درصد افرادی که دچار کولیت ایسکمیک پیشرفته می شوند، احتیاج به عمل جراحی دارند. باتوجه به احتمال نسبتا بالای مرگ ناشی از انجام عمل جراحی، بهتر است ابتدا به خوبی با بیمار دربارهٔ خطرات این عمل صحبت گردد.
10. زخم معده
زخم معده شامل زخم های باز در دیوارهٔ معده، دوازدهه و بالای رودهٔ باریک هستند. بیشتر این زخم ها به وسیلهٔ گونه ای از باکتری به نام هلیکوباکتر پیلوری ایجاد می شوند. بعلاوه مصرف طولانی مدت یا زیاد داروهای ضدالتهاب مانند آسپرین، ایبوپروفن و ناپروکسن نیز می تواند باعث تشکیل این زخم ها بگردد.11. هشدار اشتباه
در بعضی موارد، رنگ دانه ها و رنگ های خوراکی در بعضی نوشیدنی ها، ژله ها، بستنی یخی و لبو نیز می تواند باعث ایجاد رنگ قرمز در مدفوع بگردد؛ بنابراین اگر این رنگ را در مدفوع فرزندتان پس از خوردن بستنی یخی اش دیدید، احتمالا جای نگرانی نیست.بیشتر بخوانید:
درمانی عجیب با استفاده از مدفوع انسانی
روش های تشخیص علت خون در مدفوع
باید برای تشخیص علت مشاهدهٔ خون در مدفوع به پزشک مراجعه کنید. ارائه هر جزئیاتی درباره شرایط تان می تواند به پزشک در تشخیص دقیق علت ایجاد خون در مدفوع یاری کند.مثلا مدفوع سیاه می تواند ناشی از زخم ها و مسائلی در دستگاه گوارش فوقانی باشد؛ اما رنگ روشن خون مدفوع می تواند به خاطر مسائلی در دستگاه گوارش تحتانی و بروز مواردی مانند بواسیر یا بیماری های دیورتیکولار باشد.
پزشک پس از ارائه سابقه پزشکی و انجام آزمایش های فیزیکی، علت ایجاد خون در مدفوع را معین می نماید. این آزمایش ها عبارت اند از:
1. شست و شوی معده
این آزمایش به پزشک یاری می نماید که بفهمد علت ایجاد خون در مدفوع از دستگاه گوارش فوقانی است یا تحتانی.فرایند انجام این آزمایش به این شکل است که لوله ای از بینی به سمت معدهٔ فرد می فرستند و محتویات معده از آن خارج می گردد.
اگر در معده علامتی از خون مشاهده نگردد، به این معناست که خون ریزی متوقف شده یا علت بروز خون ریزی مربوط به قسمت های پایین تر در دستگاه گوارش است.
2. درون بینی دستگاه گوارش فوقانی (اوسوفاژوگاسترودوداندوسکوپی)
در این روش، یک آندوسکوپ یا لولهٔ منعطف با یک دوربین در پایان ازطریق دهان به مری و معده و دوازدهه می فرستند.پزشک از این دوربین برای مشاهدهٔ منبع خون ریزی استفاده می نماید؛ بعلاوه می توان از آندوسکوپی برای نمونه برداری و انجام آزمایش های بیشتر با میکروسکوپ استفاده کرد.
3. کولونوسکوپی
این روش شبیه به روش درون بینی دستگاه گوارش فوقانی است: با این تفاوت که لوله از مقعد وارد و به رودهٔ بزرگ فرستاده می گردد.در این روش نیز مانند درون بینی دستگاه گوارش فوقانی می توان نمونه برداری از بافت را انجام داد.
4. انتروسکوپی
این روش به درون بینی دستگاه گوارش فوقانی و کولونوسکوپی شبیه است و در آن رودهٔ باریک آنالیز می گردد. در بعضی موارد، این روش با قورت دادن کپسولی که یک دوربین ریز در داخلش دارد، انجام می گردد. این دوربین در حین عبور از راستا گوارشی، تصاویری ارسال می نماید که بر روی مانیتور قابل مشاهده است.5. فلوروسکوپی با باریم
در این روش از یک مادهٔ کنتراست زا به نام باریُم استفاده می گردد. به یاری این ماده، دستگاه گوارش را با پرتو ایکس آنالیز می نمایند. باریم یا قورت داده می گردد یا به وسیله مقعد وارد بدن فرد می گردد.6. اسکن رادیونوکلئید
این روش شامل تزریق مقادیر اندکی از مواد رادیواکتیو به داخل رگ و سپس استفاده از یک دوربین خاص برای مشاهدهٔ تصاویر جریان خون در دستگاه گوارشی است. با این روش، معین می گردد که خون ریزی در چه نقطه ای در حال بروز است.7. آنژیوگرافی
در این روش، یک رنگ خاص به درون رگ تزریق می گردد. این رنگ باعث می گردد رگ های خونی به وسیلهٔ پرتو ایکس یا سی تی اسکن قابل مشاهده باشد. در این روش با نشت رنگ از رگ آسیب دیده محل خون ریزی معین می گردد.8. لاپاراتومی
لاپاراتومی نوعی روش جراحی است که در آن پزشک شکم را باز و آنالیز می نماید. در صورتی که سایر روش ها در تشخیص علت خون ریزی پیروز نباشند، این روش می تواند مؤثر واقع گردد. بعلاوه ممکن است در صورت ایجاد خون در مدفوع، پزشک چند آزمایش اضافی را نیز تجویز کند.در این آزمایش ها مواردی مانند مسائل مربوط به لختگی خون، کم خونی و وجود عفونت ناشی از هلیکوباکتر پیلوری آنالیز می گردد.
علائم مرتبط
ممکن است فردی که در مدفوعش خون وجود دارد، از خون ریزی اش مطلع نباشد و هیچ علائمی را گزارش نکند. ازآن سو، براساس علت، محل بروز، مدت زمان و شدت خون ریزی ممکن است چنین علائمی در بدن بیمار ایجاد شوند: شکم درد، استفراغ، ضعف، سختی در تنفس، اسهال، تپش قلب، سنکوپ و کاهش وزن.درمان خون در مدفوع
پزشک از یکی از روش های مختلف برای توقف خون ریزی استفاده می نماید. معمولا آندوسکوپی برای این موارد استفاده می گردد: تزریق مواد شیمیایی در محل خون ریزی، درمان محل خون ریزی با جریان الکتریکی یا لیزر یا بستن رگ آسیب دیده با باند یا گیره. اگر آندوسکوپی مؤثر واقع نشد، پزشک از آنژیوگرافی برای تزریق دارو در رگ های خونی و کنترل خون ریزی استفاده می نماید.در کنار درمان هایی برای توقف فوری خون ریزی، درصورت لزوم باید درمان هایی برای جلوگیری قطعی از بازگشت خون ریزی انجام گیرد.
بسته به علت خون ریزی می توان از داروهایی مانند آنتی بیوتیک ها برای درمان هلیکوباکتر پیلوری، داروهایی برای سرکوب اسید معده و داروهای ضدالتهاب برای درمان التهاب رودهٔ بزرگ استفاده کرد.
در چنین مواردی ممکن است از جراحی استفاده گردد: برداشتن پولیپ یا بخش های آسیب دیدهٔ رودهٔ بزرگ ناشی از سرطان، دیورتیکولیت یا بیماری التهابی روده.
بسته به علت، درمان گاهی رعایت موارد ساده ای است که خودتان هم می توانید آنها را انجام بدهید. این موارد شامل مصرف غذاهای سرشار از فیبر برای درمان یبوست است که از عوامل بروز و تشدید بواسیر و شقاق مقعدی هستند؛ بعلاوه می توان از روش هایی مانند نشستن در وان یا تشت آب داغ یا گرم برای تسکین شقاق مقعدی استفاده کرد.
پزشک، بسته به تشخیص، درمان های مناسب را تجویز خواهد نمود.
سخن آخر
وجود خون در مدفوع می تواند علل مختلفی داشته باشد. بعضی از این علت ها مانند بواسیر و شقاق مقعدی، باوجود ایجاد ناراحتی، خطر مرگ ندارد؛ ولی بعضی دیگر از علل بروز آن مانند سرطان باعث نگرانی اند. اگر شما یا عزیزانتان از وجود خون در مدفوع شکایت دارید، باید به پزشک مراجعه کنید.تماشا خون در مدفوع ترسناک است اما بهتر است آن را به امید رفع شدنِ خود به خود رها نکنید؛ زیرا وجود خون در مدفوع می تواند از علائم مسائلی مانند سرطان رودهٔ بزرگ باشد. این نوع سرطان یکی از عوامل مهم مرگ در دنیا است.
منبع: سایت چطور
منبع: راسخون